Jednolity Akt Europejski

(ang. Single European Act). Zjednoczył trzy wspólnoty gospodarcze - EWG, EWWS i Euroatom. Po ratyfikacji przez parlamenty państw członkowskich Wspólnot Europejskich Jednolity Akt Europejski wszedł w życie l lipca 1987 roku. JAE stanowi pierwszą poważniejszą modyfikację Traktatów Rzymskich od czasu ich podpisania w 1957 roku. Postanowienia JAE dotyczą głównie Traktatu o ustanowieniu Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej(wyjątki to dyspozycje odnoszących się do Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich, a także do traktatów założycielskich Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali oraz Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej).

Jednolity rynek

Jednolity rynek (wewnętrzny) [single (internal) market] jest pogłębioną formą integracji gospodarczej, zrealizowaną w Unii Europejskiej. Początkowo, w latach 1958-1968, kraje EWG utworzyły unię celną, w ramach której zniosły cła i ograniczenia ilościowe w handlu wzajemnym oraz utworzyły wspólną politykę handlową (celną) wobec państw trzecich. W ramach jednolitego rynku dodatkowo zniosły one wszelkie bariery (techniczne – np. pozwolenia na sprzedaż i certyfikaty, fiskalne – np. podatki wymierzone w dobra importowane, fizyczne – np. kolejki na granicach) w wymianie towarów, usług, pracy i kapitału, po to by powstał jednorodny, wspólny rynek.

Koncepcja jednolitego rynku zrodziła się w 1985 r. (tzw. Biała Księga), w ramach pogłębiania integracji ekonomicznej. Program ten był realizowany do 1992 r. W ramach budowy jednolitego rynku wprowadzono, między innymi, następujące zmiany ułatwiające handel:

* uproszczono dokumenty celne i transportowe;
* zniesiono kontrolę celną na granicy;
* zliberalizowano rynek drogowych i lotniczych przewozów towarowych;
* ujednolicono procedury kontroli sanitarnej i weterynaryjnej;
* przyspieszono proces budowania jednolitych europejskich regulacji (norm) technicznych i procedury wydawania certyfikatów zgodności;
* przyspieszono harmonizację podatków pośrednich (podatku akcyzowego i VAT);
* zmniejszono bariery związane z ograniczeniami narodowymi przy zakupach publicznych, oraz w świadczeniu usług finansowych i publicznych.

Posunięcia te miały przyczynić się do powstania różnorodnych korzyści, takich jak:

* wzrost skali produkcji (tzw. korzyści skali), prowadzący do obniżenia kosztu przeciętnego dóbr;
* wzrost poziomu konkurencji, wymuszający obniżki cen;
* restrukturyzacja przemysłu (fuzje, bankructwa, reorganizacje), prowadząca do poprawy konkurencyjności przemysłu europejskiego;
* wzrost innowacyjności firm wymuszany przez funkcjonowanie bardziej konkurencyjnego, jednolitego rynku.

W tym czasie powstały pierwsze prognozy (symulacje) potencjalnych korzyści z pogłębionej integracji. Najbardziej znany były tzw. Raport Checchiniego (opracowany głównie na podstawie badań Smitha i Venablesa), w którym oszacowano, że powstanie jednolitego rynku zwiększy PKB krajów członkowskich o około 6%.
Podobnie, przystąpienie do jednolitego rynku Polski i innych krajów Europy Środkowo-Wschodniej powinno przynieść wymierne korzyści. Przykładowo według przeprowadzonych badań (Hagemejer, Michałek, 2006) przyjęcie europejskich standardów przez nowych członków może zwiększyć ich PKB o około 1-1,5%.

Jednostka dominująca

Spółka handlowa, sprawująca kontrolę lub współkontrolę nad inną jednostką.

Jednostka zależna

Jednostka gospodarcza o ograniczonym stopniu samodzielności, wynikającym z jej uzależnienia od jednostki dominującej.

Jednostki indeksowe

Papiery wartościowe, których cena odzwierciedla zmiany wartości danego indeksu. Instrument ten umożliwia inwestorowi inwestycję równoważną nabyciu całego portfela danego indeksu bez konieczności zakupu poszczególnych akcji wchodzących w skład tego indeksu. Na warszawskiej giełdzie notowane są jednostki indeksowe MiniWIG20.

Jednostki uczestnictwa

Jednostki udziału w kapitale zarządzanym przez fundusz inwestycyjny. Całość kapitału, którym zarządza fundusz, jest podzielona na określoną liczbę jednostek. Zmiana wartości jednostki uczestnictwa, czyli wartości przypadającego na nią kapitału, odzwierciedla efektywność zarządzania kapitałem przez fundusz.

Jednostkowy koszt pracy

Koszt pracy przypadający na jednostkę produkcji.